مانیتورینگ چیست و چه کاربرد هایی دارد ؟

در این مقاله می خواهیم بدانیم که مانیتورینگ چیست و کاربرد آن را در شبکه مورد نقد و بررسی قرار دهیم. بگذارید قبل از اینکه وارد این مبحث شویم به شما بگوییم که مانیتورینگ در اصطلاح، “نظارت کردن” معنی پیدا می کند اما اگر بخواهیم معنی لغوی آن را بررسی کنیم، مانیتورینگ در واقع معنی نمایش دادن می شود(همانطور که مانیتور به معنی نمایشگر است) اما در اینجا مفهوم مانیتورینگ، یک ترکیبی از معنی عام و لغوی آن است. در واقع مانیتورینگ قرار است چیزی را به ما نمایش بدهد که ما روی آن نظارت داشته باشیم و اطلاعات مورد نیاز خودمان را کسب کنیم. احتمال زیاد برای اینکه بهتر موضوع را متوجه بشویم، باید بیشتر در مبحث شبکه وارد موضوع مانیتورینگ چیست بشویم و آن را تخصصی تر مورد نقد و بررسی قرار دهیم. پس در این مقاله با ما همراه باشید.

مانتیورینگ چیست ؟

در پاسخ به این سوال که مانیتورینگ چیست باید گفت، در شبکه به عملی اشاره دارد که ما در آن وضعیت یک سیستم را مشاهده می کنیم. مثلا می دانیم که سرور و سایت ما همیشه وضعیت یکسانی ندارند و با خدمات مانتیورینگ، ما می توانیم از وضعیت لحظه ای سرور، سایت، شبکه و آپ تایم سرور با خبر بشویم. شما با این سیستم می توانید گزارش لحظه ای و مشکلات شبکه یا سرور را مشاهده کنید و یک گزارش کامل و دقیق از آن را در اختیار داشته باشید.

مانیتورینگ چیست

حال که می دانیم “مانیتورینگ چیست” ، این را هم باید بدانیم که هر شبکه و سروری نیاز به مانیتور شدن و نگهداری شبکه دارد. بدیهی است که روی یک سرور موارد مختلفی از جمله سایت های گوناگون و اپلیکیشن ها وجود دارند که اگر سرور مشکلی برایش پیش بیاید، آن ها را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد. سیستم مانیتورینگ به شما کمک می کند که به محض وجود مشکل، شما از آن با خبر بشوید و برای رفع آن اقدام کنید. به هر حال شما احتمالا در سایتتان کاربران زیادی دارید که اگر سرور شما down شود، این کاربر ها از سایت شما بیرون می روند و این موضوع هم به اعتبار شما لطمه وارد می کند، هم رتبه شما را در موتور های جست و جو پایین می آورد. پس مانیتورینگ اهمیت بسیار زیادی دارد.

هر وقت مشکلی برای سرور یا سایت شما پیش بیاید، شما ممکن است خیلی دیر متوجه این موضوع شوید. پشتیبانی شبکه و خدمات مانیتورینگ اما بعد از 1 دقیقه، از طریق ایمیل یا SMS موضوع را به شما اطلاع می دهند که سریعا برای رفع مشکل اقدام کنید. شاید شما خیلی به ایمیل هایتان سر نزنید، اما مسلما گوشی خود را زیاد چک می کنید و این SMS را مشاهده خواهید کرد.

دیاگرام مانیتورینگ

سیستم مانیتورینگ به چه صورت هایی در سیستم انجام می شود؟

1- از طریق نرم افزاری که روی اجزای شبکه نصب می شود.

2- از طریق خروجی هایی که یک جز بر روی یک شبکه جاری می کند و همچنین تاثیری که روی شبکه می گذارد که می توان از خدمات پشتیبانی شبکه و سخت افزار شرکت های متخصص استفاده کرد.  (منظور ما از این جریان، پکت ها و فریم های اطلاعاتی هستند که در شبکه جریان دارند.)

3- تعریف کردن یک سری کار ها به عنوان تست، که به صورت دوره ای، سیستم مانیتورینگ از یک جزء عمل آن را می خواهد تا حضور و عملکرد درست آن تایید بشود.

وِیژگی های مانیتورینگ چیست ؟

  • نظارت بر کارکرد های سیستم های عامل در شبکه
  • نظارت بر کارکرد سخت افزار های موجود در شبکه و پیدا کردن اشکالات قبل از اینکه سخت افزار از عمل ساقط شود
  • تعریف کردن آستانه عمل یا آستانه فعال سازی (Trigger) بر اساس عوامل مختلف
  • نظارت بر کارکرد تمامی سرویس ها
  • نظارت بر کارکرد سرویس دهنده ها
  • نظارت بر رفتار کاربران در سیستم
  • نظارت کامل روی محتوای ایمیل ها و بسته های ارسالی در شبکه
  • مشخص کردن نقاط بحرانی مصرف
  • مشخص کردن نقاط بحرانی در پایداری سیستم
  • اعلام خروجی بوسیله سیستم مانیتورینگ بر طبق پارامتر هایی که پشتیبانی شبکه های کامپیوتری مشخص می کنند.
وِیژگی های مانیتورینگ چیست ؟

مانیتورینگ چه مشخصه هایی دارد؟

  • مانیتورینگ باید بتوانید هشدار ها را پیکرد بندی کند به طور انبوه از طریق کانال های ارتباطی، آن ها را به مدیران بفرستد.
  • رابط کاربری آن باید به خوبی طراحی شده باشد و موارد داشبورد آن باید به خوبی قابل شناسایی باشد تا هر کاربری بتواند از آن استفاده کند.
  • این امکان را باید داشته باشد که دستگاه ها و اجزای آن را به صورت خودکار شناسایی کند و از حداکثر زمان و ذخیره زمان استفاده کند.
  • این سیستم باید بتواند تعداد زیادی از دستگاه ها را مانیتور بکند و در کارکرد آن هیچگونه خللی وارد نشود.
  • این سیستم باید تعداد زیادی از پروتکل ها که شامل UDP، DNS، HTTP، HTTPS، WMI، SNMP، TCP و موارد دیگر می شوند را مانیتور کند.
  • حواسمان باید باشد که دستگاه های مجازی هم جزوی از شبکه هستند و در این مورد فرقی با دستگاه های فیزیکی ندارند. در نتیجه مانیتور کردن شبکه باید با دستگاه های مجازی هم یکپارچه بشود و آن ها را هم مانیتور کند.
  • اگر شرکت از سرور ابری استفاده می کند، باید بررسی کنیم که آیا سیستم مانیتورینگ شبکه، با شرکتی که سرور های ابری را پیشنهاد می کند قابلیت یکپارچگی دارد یا خیر.

مزایای استفاده از مانیتورینگ چیست ؟

حال که می دانیم مانیتورینگ چیست احتمالا تا الان مزایای آن را هم متوجه شده ایم. اما بگذارید به شما اطمینان بدهیم که اولین مزیتی که مانیتورینگ دارد این است که هزینه های ما را تا حد زیادی کاهش می دهد. همچنین اینکه می توانیم نظارت درست بر تمامی اجزای شبکه داشته باشیم و وضیعیت ترافیک آن را هم چک کنیم، قابلیت هایی که شامل موارد زیر می شوند را هم می توانیم داشته باشیم:

  • دستگاه های قدیمی که ممکن است اصلا از وجود آن ها اطلاعای نداشته باشیم را می توانیم پیدا کنیم و به طور نتیجه بخشی آن ها را بازیابی کنیم.
  • می توانیم اجزای شبکه را برای مدیریت بهتر و سهولت کار، لیست بندی کنیم.
  • از همه مهمتر اینکه مشکلات داخل شبکه را می توانیم با یک روش ساده شناسایی کنیم و برای رفع آن ها اقدامات لازم را انجام دهیم.

مزایای استفاده از مانیتورینگ چیست ؟

محبوب ترین ابزارهای مانیتورینگ 

در جدول زیر، پنج ابزار محبوب مانیتورینگ معرفی و مقایسه شده‌اند:

ابزارنوعویژگی‌هامزایامعایب
Zabbixمتن بازنظارت بر شبکه و سرورهامقیاس‌پذیری، سفارشی‌سازیرابط کاربری پیچیده
Nagiosمتن بازنظارت بر سیستم‌های ITقابلیت گسترش، پلاگین‌های متنوعنیاز به پیکربندی زیاد
SolarWindsتجارینظارت جامع، رابط کاربری سادهپشتیبانی فنی، امکانات کاملهزینه بالا
PRTGتجارینظارت بر شبکه و سرورهااستفاده آسان، گرافیک قویمحدودیت در نسخه رایگان
Datadogتجارینظارت بر زیرساخت و برنامه‌هامقیاس‌پذیری، امکانات گستردههزینه بالا

موارد کاربردی مانیتورینگ در دنیای واقعی

مانیتورینگ شبکه یک ابزار صرفاً فنی نیست، بلکه در دنیای واقعی، نقشی حیاتی در عملکرد پایدار و قابل اعتماد کسب‌وکارها ایفا می‌کند. در ادامه به نمونه‌هایی از کاربردهای عملی سیستم مانیتورینگ در محیط‌های مختلف اشاره می‌کنیم:

بانک‌ها و مؤسسات مالی

در بانک‌ها، حتی چند ثانیه اختلال در سرور یا کندی در شبکه پرداخت می‌تواند به معنای از دست رفتن تراکنش‌های مالی، نارضایتی مشتریان و آسیب به اعتماد عمومی باشد. با پیاده‌سازی سیستم مانیتورینگ دقیق، این سازمان‌ها قادرند به‌صورت لحظه‌ای عملکرد سرورها، ترمینال‌ها، خودپردازها و سرویس‌های ابری را بررسی کرده و قبل از بروز بحران، اقدامات اصلاحی انجام دهند.

سازمان‌های دولتی و شرکت‌های بزرگ

در شبکه‌های سازمانی بزرگ که شامل ده‌ها یا صدها سرور، سیستم‌های ویدئوکنفرانس، پایگاه‌های داده و سرویس‌های ابری هستند، مانیتورینگ کمک می‌کند تا سلامت زیرساخت، وضعیت منابع، عملکرد سرویس‌ها و امنیت شبکه به‌صورت مستمر کنترل شود. این موضوع به تیم‌های فناوری اطلاعات اجازه می‌دهد در سریع‌ترین زمان ممکن اختلالات را تشخیص و برطرف کنند.

فروشگاه‌های اینترنتی و وب‌سایت‌های پرترافیک

کسب‌وکارهای آنلاین وابسته به آپ‌تایم مداوم و تجربه کاربری سریع هستند. قطع دسترسی یا کاهش سرعت وب‌سایت حتی به‌مدت کوتاه می‌تواند موجب از دست رفتن فروش، کاهش رضایت مشتری و افت جایگاه در نتایج جستجو شود. مانیتورینگ وب‌سایت، سرور و منابع سیستم، راهکاری ضروری برای پیشگیری از چنین مشکلاتی است.

کارخانه‌ها و خطوط تولید هوشمند

در محیط‌های صنعتی، بسیاری از سیستم‌ها شامل PLCها، تجهیزات SCADA و سنسورهای هوشمند با شبکه در ارتباط هستند. مانیتورینگ صنعتی به کمک ابزارهای تخصصی، امکان نظارت بر سلامت این تجهیزات را فراهم کرده و از توقف ناگهانی خط تولید جلوگیری می‌کند.

شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پشتیبانی شبکه

برای شرکت‌هایی مانند کامکو که خدمات مدیریت و نگهداری شبکه را به صورت برون‌سپاری ارائه می‌دهند، مانیتورینگ حرفه‌ای یکی از پایه‌های ارائه خدمات باکیفیت است. این شرکت‌ها می‌توانند با استفاده از ابزارهای مانیتورینگ از راه دور، وضعیت سرورها، شبکه و سرویس‌های حساس مشتریان را کنترل کرده و قبل از تماس مشتری، اقدامات لازم را انجام دهند.

سوالات متداول

بهترین ابزار مانیتورینگ کدام است؟

  • انتخاب بهترین ابزار بستگی به نیازهای خاص شما دارد. برای مثال، Zabbix برای مانیتورینگ شبکه‌های بزرگ و پیچیده مناسب است، در حالی که SolarWinds برای محیط‌های ساده‌تر توصیه می‌شود.

مانیتورینگ شبکه چیست؟

    • نظارت بر عملکرد و سلامت اجزای شبکه مانند روترها، سوئیچ‌ها و سرورها برای اطمینان از عملکرد صحیح و شناسایی مشکلات.

مانیتورینگ سرور چیست؟

    • فرآیند نظارت بر عملکرد و سلامت سرورها، شامل استفاده از منابع، دما، و وضعیت سرویس‌ها.

آیا مانیتورینگ بر عملکرد سیستم تأثیر می‌گذارد؟

    • ابزارهای مانیتورینگ معمولاً طوری طراحی شده‌اند که تأثیر کمی بر عملکرد سیستم داشته باشند.

آیا مانیتورینگ نیاز به تنظیمات پیچیده دارد؟

    • بستگی به ابزار انتخابی دارد. برخی ابزارها نیاز به تنظیمات و پیکربندی بیشتری دارند، در حالی که برخی دیگر استفاده آسان‌تری دارند.

کارشناس مانیتورینگ چه وظایفی دارد؟

اصلی ترین وظیفه کارشناس مانیتورینگ شبکه نظارت بر کارکرد و فعالیت های درون شبکه می باشد که بتواند پایداری آن ها را کاملا به صورت درست چک کند و از هنوع قطعی در ارتباطات شبکه مطلع شود و آنها را برطرف نماید. این نظارت باید به صورت مستمر و جامع از تمامی نقاط اتصال و سرویس دهنده درون شبکه باشد. اصولا کارشناس مانیتورینگ وظیفه ای 24 ساعته می باشد که کارشناسان شبکه بتوانند حداکثر میزان uptime در شبکه را برقرار کنند.

4 نظر

  • برای یک شبکه کوچک با تعداد محدودی سرور، استفاده از ابزارهای مانیتورینگ مانند PRTG چقدر ضروری است؟

    • بله، حتی در شبکه‌های کوچک، مانیتورینگ برای شناسایی مشکلات و بهینه‌سازی عملکرد ضروری است. ابزارهایی مانند PRTG برای این هدف مناسب هستند.

  • آیا مانیتورینگ فقط برای شبکه‌های بزرگ توصیه می‌شه یا کسب‌وکارهای کوچک هم می‌تونن ازش استفاده کنن؟ برای یک مجموعه کوچک،
    بهترین روش برای راه‌اندازی مانیتورینگ چیه؟

    • سیستم مانیتورینگ فقط مختص شبکه‌های بزرگ نیست و کسب‌وکارهای کوچک هم می‌تونن ازش بهره ببرن. حتی یک مانیتورینگ ساده می‌تونه مشکلات احتمالی رو قبل از ایجاد خرابی‌های بزرگ تشخیص بده.

      برای مجموعه‌های کوچک، می‌شه از ابزارهای سبک‌تر مثل Zabbix، PRTG یا Nagios استفاده کرد که راه‌اندازی راحت‌تری دارن و نیاز به سرورهای قدرتمند ندارن. همچنین، مانیتورینگ در سازمان‌های کوچیک کمک می‌کنه تا مشکلاتی مثل قطعی اینترنت، کاهش سرعت سیستم و مصرف غیرعادی منابع به‌سرعت شناسایی بشن.

      اگر قصد راه‌اندازی مانیتورینگ دارید، بگید چه نوع سیستمی مدنظرتونه تا بهتر راهنمایی کنیم

ارسال نظر

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.